Nieuws
Markt grootste vervuiler van Leiden
Meer dan 65 witte plastic tasjes, stapels dozen en piepschuimen bakken en 70 grote vellen bloemenfolie dreven in de Leidse gracht afgelopen zondag. En zo is het elke week raak. De markt is de grootste veroorzaker van zwerfafval in Leiden. Dat kan zo niet langer. De clean-up kanovloot Plastic Spotter roept de gemeente Leiden op tot actie.
De zaterdagmarkt verhuisde afgelopen september terug naar de Nieuwe Rijn en sindsdien drijven er weer een flinke hoeveelheden marktafval in de gracht. De vrijwilligers van Plastic Spotter worden er moedeloos van. “Elke week halen wij zo veel afval uit de Nieuwe Rijn dat we er zelf een kraam mee zouden kunnen vullen,” zegt vrijwilliger Jos van der Geest.
Niet alleen werd het afval uit de gracht gevist, ook werden de aantallen doorgegeven aan de handhaving, zodat deze een dossier kon opbouwen. Maar na drie maanden is het geduld op en willen de plastic spotters dat de markt ervoor zorgt dat er geen afval meer in de gracht belandt. Als dat toch het geval is moeten er boetes worden uitgedeeld, vinden initiatiefnemers en biologen Liselotte Rambonnet en Auke-Florian Hiemstra. Het is geen ongelukje meer, het is een structurele bron van zwerfvuil. “Het is alsof er elke week een paar hele kramen de gracht in vallen,” aldus Hiemstra.
Verstrikt in sinaasappelnetje
Hoewel de clean-up kanovloot elke zondag vaart en de schepboot van de gemeente Leiden ook regelmatig uitrukt, is opruimen in de gracht niet genoeg. Veel afval drijft namelijk al eerder de stad uit, en een andere deel zinkt en valt op de bodem uiteen in kleinere deeltjes. Ook belanden kleine stukjes in de magen van dieren en raken dieren erin verstrikt. “Ik herinner me nog goed dat we een dode baars verstrikt in een sinaasappelnetje vonden. Dit laat zien dat de welbekende plasticsoep al in Leiden begint en ook daar slachtoffers maakt,” vertelt Rambonnet. “We noemen al die witte plastic tasjes in het water ook wel Leidse kwallen” vult Hiemstra aan” omdat zeeschildpadden deze tasjes vaak verwarren met kwallen, en opeten.” Het is belangrijk dat we voorkomen dat marktafval überhaupt in de gracht belandt.
Ruiken is kopen
Het was met een kraampje op de markt, in 2019, dat het Plastic Spotter project officieel werd gelanceerd. Symbolisch werd er toen een slinger van zwerfvuil uit de gracht getrokken, door de Plastic Spotters en wethouder Yvonne Van Delft. Diezelfde plek, de markt, blijkt nu dus juist de grootste vervuiler, zo blijkt uit de talrijke “vondsten” van de Plastic Spotter: bosjes onverkochte bloemen in plastic, bordjes met de wekelijkse visprijzen, een waarschuwing van de kaashandel: ‘Ruiken is kopen’. Vaste prik zijn ook de elastiekjes van de bloemist, wat groot risico geeft op verstrikking, en de piepschuimen bakken die in korte tijd uiteenvallen in ontelbare stukjes die makkelijk in een vogelmaag belanden. Aan het eind van de dag, bouwt de markt weer af, maar laten ze de rest van de stad met hun zwerfvuil achter.
Op de agenda
Lianne Raat, van de Partij voor de Dieren Leiden, heeft Plastic Spotter laten weten dat donderdagavond de markt- en retailhandelsvisie op de agenda van de Leidse gemeenteraad staat. Daarin is helaas nog niks opgenomen over afval. Raat heeft toegezegd dit probleem donderdag aan te kaarten. Ook zij ergert zich er aan dat markteigenaren nog steeds gratis plastic tasjes verstrekken. “Waarom glippen de marktondernemers door de maas van het gratis tasjes-verbod?” vraagt Raat zich af.
De Grachtwacht
Plastic Spotter is een initiatief van organisatie De Grachtwacht. Hun thuisbasis is het brughuisje van de Marebrug waar zij in de ramen vondsten uit de gracht tentoonstellen. 24 uur per dag, 7 dagen in de week zie je daar nu de expositie ‘Natuur in Coronatijd’ over de effecten van corona op de natuur. Sinds januari kan je je verbazen over de ‘Vondst van de Week’ met daarbij een foto van de totale opgeviste buit. Eerder voerden de initiatiefnemers succesvol actie tegen de wegwerpbekers bij evenementen in Leiden met hun initiatief Canalcups en droegen ze bij aan de eerste plasticvrije terrassen in Leiden. Nu is de markt aan de beurt, die zonder afval zoveel gezelliger kan zijn.
Link naar vrij te gebruiken pers-foto’s.
